อนุมูลอิสระคืออะไร?
อนุมูลอิสระ (Free Radicals) คือ โมเลกุลหรืออะตอมที่ไม่เสถียรเนื่องจากขาดอิเล็กตรอน ทำให้ต้องไปแย่งอิเล็กตรอนจากโมเลกุลอื่นๆ เปรียบเสมือนโจรที่คอยขโมยสิ่งของจากผู้อื่น โมเลกุลที่ถูกแย่งอิเล็กตรอนไปก็จะกลายเป็นอนุมูลอิสระตัวใหม่ วนเวียนเป็นปฏิกิริยาลูกโซ่ไม่รู้จบ สร้างความเสียหายต่อเซลล์ต่างๆ ในร่างกาย
อนุมูลอิสระมาจากไหน?
อนุมูลอิสระเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย ทั้งปัจจัยภายในและภายนอกร่างกาย ได้แก่
- กระบวนการเผาผลาญอาหาร: เป็นกระบวนการปกติของร่างกายที่สร้างพลังงาน แต่ก็ทำให้เกิดอนุมูลอิสระเป็นผลพลอยได้
- มลภาวะ: ฝุ่น ควันพิษ ไอเสียรถยนต์
- รังสียูวี: จากแสงแดด
- อาหาร: อาหารทอด ปิ้งย่าง อาหารแปรรูป
- ความเครียด: ทั้งความเครียดทางกายและจิตใจ
- การสูบบุหรี่: และการสัมผัสกับควันบุหรี่
- เครื่องดื่มแอลกอฮอล์:
อนุมูลอิสระส่งผลเสียอย่างไร?
เมื่ออนุมูลอิสระมีมากเกินไป ร่างกายจะไม่สามารถควบคุมได้ เกิดภาวะ ” oxidative stress ” ซึ่งส่งผลเสียต่อสุขภาพมากมาย เช่น
- ผิวพรรณ: ริ้วรอยก่อนวัย จุดด่างดำ ผิวหมองคล้ำ เสียความยืดหยุ่น
- โรคเรื้อรัง: โรคมะเร็ง โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคเบาหวาน โรคอัลไซเมอร์
- ระบบภูมิคุ้มกัน: ภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ติดเชื้อได้ง่าย
- ดวงตา: ต้อกระจก จอประสาทตาเสื่อม
เราจะป้องกันตัวเองจากอนุมูลอิสระได้อย่างไร?
- รับประทานอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ: เช่น ผักผลไม้หลากสี ธัญพืช
- หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง: เช่น มลภาวะ ควันบุหรี่ แสงแดดจัด
- ทาครีมกันแดดเป็นประจำ:
- พักผ่อนให้เพียงพอ:
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ:
- ดื่มน้ำสะอาดมากๆ:
- ควบคุมความเครียด:
สารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidants) คืออะไร?
สารต้านอนุมูลอิสระ เปรียบเสมือนฮีโร่ที่คอยต่อสู้กับเหล่าร้าย โดยจะเข้าไปจับกับอนุมูลอิสระ ทำให้โมเลกุลเหล่านั้นเสถียร หยุดการทำลายล้าง และช่วยซ่อมแซมเซลล์ที่เสียหาย สารต้านอนุมูลอิสระที่สำคัญ ได้แก่
- วิตามินซี: พบมากในผลไม้รสเปรี้ยว เช่น ส้ม มะนาว ฝรั่ง
- วิตามินอี: พบมากในน้ำมันพืช เช่น น้ำมันรำข้าว น้ำมันถั่วเหลือง อะโวคาโด
- เบต้าแคโรทีน: พบมากในผักผลไม้สีเหลืองและสีส้ม เช่น แครอท ฟักทอง มะละกอ
- โคเอนไซม์คิวเท็น: พบมากในเนื้อสัตว์ ปลา ธัญพืช
การดูแลตัวเองให้ห่างไกลจากอนุมูลอิสระ ด้วยการปรับพฤติกรรม เลือกรับประทานอาหาร และใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ จะช่วยชะลอความเสื่อมของร่างกาย ทำให้ผิวพรรณสดใส และมีสุขภาพแข็งแรงในระยะยาว